Πολιτική του Τουβαλού
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
(Ανακατεύθυνση από Πρωθυπουργός του Τουβαλού)
Το Τουβαλού είναι Συνταγματική Μοναρχία , όπου ο Πρωθυπουργός είναι Αρχηγός Κυβερνήσεως σε ένα πολυκομματικό σύστημα. Η εκτελεστική εξουσία ασκείται από την κυβέρνηση.
Πίνακας περιεχομένων
[Απόκρυψη]Πολιτικές εξελίξεις 2000-2006[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Έπειτα από το θάνατο του Πρωθυπουργού Ιονάτανα Ιονάτανα στα τέλη του 2000, το Τουβαλού άλλαξε 4 πρωθυπουργούς σε διάστημα 2 ετών. Το γεγονός αυτό κατά ένα μέρος αντανακλά τις πιέσεις που δέχτηκε το μικρό κράτος , συμπεριλαμβανομένης της μετάβασης από την οικονομία των συναλλαγών σε μια οικονομία με βάση το νόμισμα, ένα κληρονομικό σύστημα διακυβέρνησης με μόνο περιορισμένο σεβασμό στην παράδοση των κατοίκων του Τουβαλού και την έλλειψη ενός σαφούς δρόμου ΄’για να εφαρμοστεί το όραμα της νησιωτικής χώρας για το μέλλον.
Τον Ιούλιο του 2002 διεξήχθησαν ελεύθερες εκλογές, στις οποίες 6 επί συνόλου 15 μελών στο Κοινοβούλιο εξελέγησαν για πρώτη φορά. Ο Σαουφάτου Σαποάνγκα, πρώην δημόσιος υπάλληλος, έγινε Πρωθυπουργός τον Αύγουστο του 2002. Αντικατέστησε τον Κολόα Ταλάκε ο οποίος είχε αντικαταστήσει τον Φαϊμαλάγκα Λούκα, έπειτα από πρόταση μομφής εναντίον της κυβέρνησης, το 2001. Αναμενόταν ότι το Τουβαλού θα είχε περίοδο πολιτικής σταθερότητας. Ωστόσο, ο Σαποάνγκα απομακρύνθηκε από την εξουσία έπειτα από δύο χρόνια και ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Μαατία Τοάφα έγινε επίσημα πρωθυπουργός το 2004.
Ο Απισάι Ιελέμια έγινε πρωθυπουργός έπειτα από τη διεξαγωγή των εκλογών στις 3 Αυγούστου του 2006. Πολλοί από τους υπουργούς της προηγούμενης κυβέρνησης του Μαατία Τοάφα απέτυχαν να επανεκλεγούν στο νέο κοινοβούλιο.
Συνταγματικό δημοψήφισμα 2008[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στις 30 Απριλίου του 2008 σε δημοψήφισμα οι ψηφοφόροι απέρριψαν την πρόταση να καταργηθεί η Συνταγματική Μοναρχία στη χώρα και να γίνει δημοκρατία. Η συμμετοχή ήταν χαμηλή και 1.260 ψηφοφόροι επέλεξαν να διατηρηθεί η μοναρχία, ενώ 679 ψήφισαν υπέρ μιας δημοκρατίας.[1]
Εκτελεστική εξουσία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Αρχηγός Κράτους είναι η Βασίλισσα Ελισάβετ Β΄ του Ηνωμένου Βασιλείου στις 6 Φεβρουαρίου του 1952. Γενικός Διοικητής είναι ο Φιλόιμεα Τελίτο από τις 15 Απριλίου του 2005. Πρωθυπουργός της χώρας είναι ο Απισάι Ιελέμια από τις 14 Αυγούστου του 2006 Η Βασίλισσα του Τουβαλού, Ελισάβετ, εκπροσωπείται από το Γενικό Διοικητή, ο οποίος διορίζεται με την έγκριση του Πρωθυπουργού. Η κυβέρνηση του Τουβαλού εκπροσωπείται στο Ηνωμένο Βασίλειο από έναν επίτιμο Πρόξενο, ο οποίος εδρεύει στο Tuvalu House, στο Λονδίνο.
Γενικός Διοικητής[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το αξίωμα του Γενικού Διοικητή χρονολογείται από την ανεξαρτησία της χώρας, το 1978. Ο Γενικός Διοικητής εκπροσωπεί τη Βασίλισσα κατά την απουσία της.
Γενικοί Διοικητές του Τουβαλού[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Σερ Φιατάου Πενιτάλα Τίο (1978–1986)
- Σερ Τουπούα Λεουπένα, GCMG (1986–1990)
- Σερ Τοαρίπι Λαούτι, GCMG (1990–1993)
- Σερ Τόμου Σιόνε, GCMG, OBE (1993–1994). Έγινε μετά το 1994 πρόεδρος της Βουλής.
- Σερ Τουλάγκα Μανουέλα, GCMG , ΟΒΕ (1994–1998)
- Σερ Τομάζι Πουαπούα, GCMG, KBE (1998–2003)
- Φαϊμαλάγκα Λούκα, (2003–2005)
- Σερ Φιλόιμεα Τελίτο, GCMG, MBE (2005–2010)
- Ιάκομπα Ιταλέλι (2010 -)
Νομοθετική εξουσία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το τοπικό κοινοβούλιο λέγεται Fale I Fono και έχει 15 μέλη, που εκλέγονται με τετραετή θητεία. Οι βουλευτές εκλέγουν τον Πρωθυπουργό και ο Γενικός Διοικητής διορίζει το υπουργικό συμβούλιο, με την έγκριση του πρωθυπουργού. Σε τοπικό επίπεδο κάποιοι ηλικιωμένοι επίσης ασκούν ανεπίσημα εξουσία. Δεν υπάρχουν επισήμως πολιτικά κόμματα στη χώρα και οι προεκλογικές εκστρατείες βασίζονται σε προσωπικούς και οικογενειακούς δεσμούς, όπως επίσης στη φήμη των υποψηφίων.
Πρωθυπουργός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Πρωθυπουργός του Τουβαλού είναι αρχηγός της Κυβέρνησης και με βάση το Σύνταγμα της χώρας πρέπει πάντοτε να είναι μέλος του κοινοβουλίου, το οποίο τον εκλέγει με μυστική ψηφοφορία. Οποιοδήποτε μέλος του Κοινοβουλίου μπορεί να εκλεγεί, καθώς δεν υπάρχουν πολιτικά κόμματα στο κράτος. Η εκλογή του πρωθυπουργού γίνεται με τη μέριμνα του Γενικού Διοικητή. Επίσημα η θέση του πρωθυπουργού θεσμοθετήθηκε το 1978. Πριν από αυτήν , από το 1975 υπήρχε το αξίωμα του ανώτερου υπουργού (Chief Minister). Ο πρωθυπουργός είναι και Υπουργός Εξωτερικών του Τουβαλού. Σε περίπτωση θανάτου του πρωθυπουργού, κάτι που έχει συμβεί μία φορά (2000), χρέη πρωθυπουργού ασκεί προσωρινά ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, έως ότου εκλεγεί νέος πρωθυπουργός από το κοινοβούλιο. Ο πρωθυπουργός μπορεί να χάσει τη θέση του αν ηττηθεί στις εκλογές, αν περάσει πρόταση μομφής κατά της κυβέρνησής του στο Κοινοβούλιο και αν παραιτηθεί. Πολλοί πρώην πρωθυπουργοί έγιναν Γενικοί Διοικητές του Τουβαλού.
Πρωθυπουργοί του Τουβαλού[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Όλοι οι πρωθυπουργοί είναι ή ήταν ανεξάρτητοι σε ό,τι αφορά την πολιτική τους τοποθέτηση.
| Όνομα | Από | Έως | |
| 1 | Σερ Τοαρίπι Λαούτι | 1η Οκτωβρίου 1978 | 8 Σεπτεμβρίου 1981 |
| 2 | Σερ Τομάζι Πουαπούα | 8 Σεπτεμβρίου 1981 | 16 Οκτωβρίου 1989 |
| 3 | Μπικενιμπέου Παενίου, 1η φορά | 16 Οκτωβρίου 1989 | 10 Δεκεμβρίου 1993 |
| 4 | Σερ Καμούτα Λατάζι | 10 Δεκεμβρίου 1993 | 24 Δεκεμβρίου 1996 |
| Μπικενιμπέου Παενίου, 2η φορά | 24 Δεκεμβρίου 1996 | 27 Απριλίου 1999 | |
| 5 | Ιονάτανα Ιονάτανα | 27 Απριλίου 1999 | 8 Δεκεμβρίου 2000 |
| Λαγκιτούπου Τουιλίμου (υπηρεσιακός)- Έγινε αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και Υπουργός Οικονομικών το 1999. | 8 Δεκεμβρίου 2000 | 24 Φεβρουαρίου 2001 | |
| 6 | Φαϊμαλάγκα Λούκα | 24 Φεβρουαρίου 2001 | 14 Δεκεμβρίου 2001 |
| 7 | Κολόα Ταλάκε | 14 Δεκεμβρίου 2001 | 2 Αυγούστου 2002 |
| 8 | Σαουφάτου Σοποάνγκα | 2 Αυγούστου 2002 | 27 Αυγούστου 2004 |
| 9 | Μαατία Τοάφα 1η φορά | 27 Αυγούστου 2004 | 14 Αυγούστου 2006 |
| 10 | Απισάι Ιελέμια | 14 Αυγούστου 2006 | 29 Σεπτεμβρίου 2010 |
| 11 | Μαατία Τοάφα 2η φορά | 29 Σεπτεμβρίου 2010 | 24 Δεκεμβρίου 2010 |
| 12 | Γουίλι Τελάβι | 24 Δεκεμβρίου 2010 | 1η Αυγούστου 2013 |
| Ενέλε Σοποάγκα (Υπηρεσιακός) | 1η Αυγούστου 2013 | σημερινός |
Εκλογές 2010[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στις βουλευτικές εκλογές που διεξήχθησαν στις 16 Σεπτεμβρίου 2010, ο πρωθυπουργός Απισάι Ιελέμια διατήρησε την έδρα του και συνολικά επανεξελέγησαν 10 βουλευτές, ανάμεσα στους οποίους και ο πρόεδρος της βουλής, Καμούτα Λατάζι. Πέντε βουλευτές απώλεσαν τις έδρες τους.[2][3][4] Τον Δεκέμβριο του 2010 έγινε νέος πρωθυπουργός οΓουίλι Τελάβι.
| Μέλη | Έδρες |
|---|---|
| Ανεξάρτητοι | 15 |
| Σύνολο | 15 |
| Πηγή: | |
Δικαστική εξουσία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το Ανώτατο είναι το σημαντικότερο δικαστήριο. Υπάρχουν επίσης 8 Νησιωτικά Δικαστήρια με περιορισμένη δικαιοδοσία. Οι αποφάσεις του Ανωτάτου Δικαστηρίου μπορούν να εκδικαστούν σε δεύτερο βαθμό μόνο στο Εφετείο των Φίτζι.
Διοικητική διαίρεση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο μικρός πληθυσμός είναι κατανεμημένος σε 9 νησιά, 5 εκ των οποίων αποτελούν ατόλες. Το μικρότερο από αυτά, η Νιουλακίτα, ήταν ακατοίκητο, μέχρις ότου εγκαταστάθηκαν ξανά σε αυτό κάτοικοι από το Νιουτάο, το 1949.
Διοικητικά διαιρείται σε 9 δήμους:
- Βαϊτούπου
- Νανουμάνγκα (αποτελείται μόνο από ένα νησί)
- Νανουμέα
- Νιουλακίτα (απαρτίζεται μόνο από ένα νησί)
- Νιουτάο (συναποτελείται από ένα νησί μόνο)
- Νούι
- Νουκουλαέλε
- Νουκουφετάου
- Φουναφούτι
Διεθνείς σχέσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το Τουβαλού έχει διπλωματικές σχέσεις με τα Φίτζι, την Αυστραλία, το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Δημοκρατία της Κίνας. Η τελευταία διατηρεί τη μοναδική πρεσβεία που κατοικείται στο Τουβαλού και συντελεί τα μέγιστα στην οικονομική αρωγή των νησιών.
Μέλος του ΟΗΕ από το 2000, η νησιωτική χώρα διατηρεί διπλωματικό γραφείο στη Νέα Υόρκη. Είναι επίσης μέλος της Ασιατικής Αναπτυξιακής Τράπεζας.
Το κράτος είναι επίσης εταίρος σε συνθήκη φιλίας με τις ΗΠΑ, η οποία υπογράφηκε αμέσως μετά την ανεξαρτησία και επικυρώθηκε από την αμερικανική Γερουσία το 1983. Με βάση το σύμφωνο αυτό , οι ΗΠΑ παραιτήθηκαν από κάθε κυριαρχικό δικαίωμα έναντι 4 νησιών του Τουβαλού υπό την Πράξη Γκουάνο.[5]
Στρατός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το Τουβαλού δε διαθέτει πλέον στρατιωτικές δυνάμεις και δε δαπανά χρήματα για το στρατό. Υπάρχει αστυνομική δύναμη, που συμπεριλαμάνει Μονάδα Θαλάσσιας Έρευνας για αναζητήσεις και διασώσεις ναυαγών και επιχειρήσεις εντοπισμού. Η αστυνομία έχει ένα περιπολικό σκάφος (Te Mataili) που παρέχεται από την Αυστραλία, στα πλαίσια ειδικού προγράμματος και χρησιμοποιείται για αλιευτικές περιπολίες και εντοπισμούς στη θάλασσα.
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ "Tuvalu votes to maintain monarchy", Radio Australia, 17 Ιουνίου 2008
- ↑ "Elections à Tuvalu", Australian Broadcasting Corporation (γαλλικά), 17-9-2010
- ↑ "Tuvalu PM returns, five new MPs elected", Pacific Islands News Association, 17-9-2010
- ↑ «Tuvalu PM re-elected, seeks to form govt». Sydney Morning Herald. 17-9-2010. Ανακτήθηκε στις 17-9-2010.
- ↑ DOI Office of Insular Affairs (OIA) - FORMERLY DISPUTED ISLANDS
| Στο λήμμα αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το λήμμα Politics of Tuvalu της Αγγλικής Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 3.0. (ιστορικό/συντάκτες). |
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου